İnsanlar 10 bin yılı aşkın süredir kutsal yerler inşa ediyor. Dünyanın en eski tapınaklarının çoğu Orta Doğu ve çevresinde. Çünkü bu tarımsal açıdan zengin topraklar, dünyanın en eski topluluklarının ve medeniyetlerinin beşiği niteliğinde. Gelin, günümüze kadar sağlam kalmayı başarmış dünyanın en eski 10 tapınağına birlikte bakalım.
#1 Göbekli Tepe, Türkiye (MÖ 10.000-9000)
Dünyanın en eski ritüel, inanç ve hac yeri olan Göbekli Tepe, Türkiye’nin güneydoğusunda Eski Mezopotamya’da Suriye sınırına yakın bir tepenin üzerinde. UNESCO Dünya Mirası listesinde bulunan Göbekli Tepe, hayvan ve papaz figürlerinin bulunduğu inanılmaz oymalar içeriyor. Alman arkeolog Klaus Schmidt, 1990’ların ortalarında Göbekli Tepe’deki kazılara öncülük etmeye başladı. Kalıntılar o kadar geniş ki, 2008’deki bir röportajında Schmidt, arkeologların tüm siteyi kazmasının en az 50 yıl daha süreceğini söyledi.
#2 Ħagar Qim VE Mnajdra, Malta (MÖ 3700–3200)
Göbekli Tepe kazısına kadar bu megalitik yerin dünyanın en eski tapınaklarını içerdiği düşünülüyordu. Bu iki tarih öncesi taş tapınak Hagar Qim ve Mnajdra Akdeniz’e bakan bir uçurumun tepesinde bulunuyor. Güneşe ve değişen mevsimlere övgüler bulunduran bu her iki tapınaktan Hagar Qim’e ekinokslarda taştan delinmiş eliptik bir delikten ışık giriyor.
#3 Ġgantija, Gozo (MÖ 3600-3200)
Ġgantija, Malta’nın Gozo adasındaki bir başka megalitik tapınak. Taşlardan bazıları 50 ton ağırlığa ve 5 metre yüksekliğe sahip. Yerlilerin anlattığı hikayelere göre burada devler yaşıyormuş ancak arkeologlar kazı sırasında bulunan hayvan kemiklerinin miktarından sitenin ritüel hayvan kurbanı için kullanıldığına inanıyorlar. Yakınındaki müzede sitede bulunan bazı şaşırtıcı kireçtaşı ve kil figürlerini de inceleyebilirsiniz.
#4 Ħal Saflieni Katakompu, Malta (MÖ 3300–3000)
Bu nefes kesici, mağaramsı neolitik tapınak, klostrofobiklere göre pek uygun değil. Büyük kireçtaşı basamakları ve dar geçitler sizi dünyanın en iyi yer altı harabelerinden birine götürüyor. Site, arkeologların yaklaşık 7000 kişinin kalıntılarının barındığı nekropolün yanı sıra bir tören ibadet alanı içerdiğini öne sürüyor.
#5 Stonehenge, Birleşik Krallık (MÖ 3000-2000)
Yıllar boyunca yapılan yorumlardan payını alan dünyanın en ünlü tapınaklarından Stonehenge kimilerine göre bir taç giyme yeri, şifa merkezi, atalara ibadet edilen bir yer ve hatta bir Druid tapınağı olarak adlandırıldı. Günümüzde arkeologlar, taşların güneş ve yıldızlara hizalanmış bir tören tapınağı olduğunu düşünüyor. Ziyaretçiler bu dünyaca ünlü 5000 bin yıllık yapıyı uzaktan incelmek zorunda olsa da hala tüm ziyaretçilerini şaşırtmaya devam ediyor.
#6 Ur Zigguratı, Irak (MÖ 2100)
Antik Mezopotamya kralı Ur Nammu’nun 4000 yıl önce inşa ettiği tapınak. Devasa piramit benzeri yapının modern Irak’ın şu anda Dhi Qar Eyaleti’nde olan dini yapılardan oluşan bir kompleks olduğu düşünülüyor. Bölgeyi gezileri sırasında ziyaret eden Antik Yunan yazarı ve coğrafyacı Heredot’a göre, tapınak bir zamanlar tanrılara adanmış bir türbeye ev sahipliği yapmış.
#7 Amada Tapınağı, Mısır (MÖ 1550-1290)
Bu yapı dışardan oldukça küçük görünüyor, ancak Mısır’ın ayakta kalan en eski tapınağı olması onu oldukça inanılmaz kılıyor. İçindeki hiyeroglifler oldukça önemli bir hikayeyi anlatıyor. Tapınak, onu Amon ve Ra’ya adayan 18. Hanedanlığın Firavunu III. Thutmose tarafından yaptırıldı. En içteki kutsal alandaki boyalı kabartmalar, III. Thutmose ve oğlu II. Amenhotep’in tanrılar tarafından kucaklandığını gösteriyor.
#8 Hatshepsut Morg Tapınağı, Mısır (MÖ 1470)
Hashepsut, büyük bir kadın Firavun için bir mezarın yanına inşa edilmiş bir tapınak. İnşa edilen yapı, Hatshepsut’un oğlu ve varisi olan III. Thutmose tarafından yaptırılmıştır. Polonyalı arkeologlar 1960’larda tapınağı derinlemesine kazdılar, çalışmaları güzel kabartmaları ortaya çıkardı. Hatta bir çok resim hala orijinal haliyle duruyor.
#9 Luksor Tapınağı, Mısır (MÖ 1400)
Nehir kenarındaki bu güzel yapı, herhangi bir Firavun veya tanrıya değil krallık kavramına adanmış. Thebes’in iki büyük kült tapınağından biridir. Geniş kompleks, eski ve daha modern yapıların bir karışımı olan bu tapınakta hala kullanımda olan kalıntıların üzerinde çağdaş bir cami bile var. Tapınağa girerken sfenks heykellerinin arasından yürürken giriş holünde sizi devasa bir Firavun heykeli bekliyor.
#10 Seti Tapınağı, Mısır (MÖ 1300)
Mısır’ın büyük Firavunlarından biri olan I. Seti krallığını eski ihtişamına kavuşturması ile biliniyor. Savaşlar kazandı, sınırlarını büyüttü, tapınak ve kuyular inşa etti tabi ki de kendi adına da bir tapınak yaptırdı. Seti Tapınağını, öbür dünyaya sorunsuz geçeceğini umarak yer altı tanrısı Osiris’e adadı. Nil Nehri yakınana inşa edilen bu tapınak 3000 yıl sonra hala göz kamaştıran parlak renkli kabartmalara sahip. Tapınak ayrıca Osirion adı verilen gizemli bir yeraltı yapısına sahip.
Kaynak: mentalfloss.com
